Nederzale
In het jaar 922 schonk koning Karel de Eenvoudige (Carolus Simplex in het Latijn), de heerser van West-Francië, een oorkonde aan graaf Dirk I van Kenhem. Dit oude graafschap ligt in wat nu Holland is, de basis van het latere graafschap Holland en uiteindelijk Nederland. Met deze oorkonde verleende Karel de goederen van de Abdij van Egmond aan Dirk, als beloning voor diens trouw en militaire steun in vele veldslagen.
Deze bijzondere oorkonde werd op 17 juni 922 uitgegeven op een plek genaamd Pladella Villa, die volgens vele onderzoekers een koninklijk domein was, waarschijnlijk gelegen in het huidige Bladel. Oude plaatsnamen zoals Bladele, Netersel (1219), de Palts, Salevennen, Latestraat en Laatvelden wijzen op dit koninklijke verleden. Vooral de uitgang “-sel” in Netersel zou erop wijzen dat de plaatsnaam stamt uit de Merovingische of Karolingische tijd.
In het begin van de 20e eeuw deden archeologen in Netersel bijzondere ontdekkingen: resten van een “stenen Huijs” omringd door een gracht. Dit zou volgens hen de beroemde Pladella Villa kunnen zijn, de plek waar Karel de Eenvoudige de historische oorkonde uitreikte. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Netersel een “Carolus Simplexplein” heeft.
Na zijn nederlaag bij Laon moest Karel de Eenvoudige vluchten naar Lotharingen. Begin juni verbleef hij in Tongeren en gaf op 5 juni een oorkonde uit in Duisburg, gevolgd door een op 12 juni in Thorn. De akte van 17 juni zou dus best in de omgeving van Bladel kunnen zijn ondertekend. De volgende oorkonde die Karel uitvaardigde was pas begin juli, in de Belgische Ardennen.
Er is echter controverse: andere geleerden beweren dat Karel nooit in Bladel was. De reisafstand tussen de genoemde plaatsen zou te groot zijn geweest, gezien de transportmogelijkheden van die tijd. Zij wijzen naar Bladoldi Villa, een plaats in de streek rond Beauvais, die in een brief van Karel de Kale in 861 wordt genoemd.
Toch blijft de gedachte fascinerend dat de wieg van Nederland wel eens in de huidige gemeente Bladel zou kunnen hebben gestaan!
Tekst Bart
DE OORKONDE VAN 922.
In het jaar 922 geeft koning Karel de Eenvoudige, (Carolus Simplex in het Latijn) koning van West-Francië, een oorkonde uit waarin hij graaf Dirk I, graaf van Kenhem (een oud graafschap in het tegenwoordige Holland) beleent met de goederen van de Abdij van Egmond. Dirk krijgt dus het graafschap Kennemerland (het latere graafschap Holland, waaruit nadien Nederland ontstond) en de abdij van Egmond.
Dit als dank voor de trouw aan de koning tijdens zijn vele veldslagen. Bij Laon werd Karel echter verlagen.
De oorkonde werd uitgegeven te Pladella Villa op 17 juni 922. Volgens vele onderzoekers was dit Pladella Villa een koninklijk domein wat gelegen heeft in het huidige Bladel.
Plaatsnamen als Bladele, Netersel (1219), de Palts, Salevennen, Latestraat, Laatvelden, wijzen op het bestaan van een koninklijk domein. Het gaat hier vooral om de uitgang -sel in Netersel. De uitgang -sel in Netersel wijst erop dat de plaatsnaam in de Merovingische of Karolingische tijd geplaatst kan worden.
Onderzoekers in het begin van de 20e eeuw gingen er van uit dat dit een stenen nederzetting was geweest. Toen zij in het begin van de 20e eeuw in Netersel overblijfselen vonden van een “steenen Huijs” omgeven door een gracht dachten zij dat dit de bewuste Villa geweest was waar de giftbrief was uitgegeven. Vandaar dat in Netersel een “Carolus Simplexplein” te vinden is.
Na zijn nederlaag te Laon vlucht Karel de Eenvoudige naar Lotharingen en begin juni houdt hij zich op in Tongeren. Op 5 juni geeft hij een oorkonde uit in Duisburg en op 12 juni een in Thorn. Dan de akte van 17 juni te Pladella Villa. Hij zou dus goed rond die datum hier in de omgeving geweest kunnen zijn. De eerstvolgende akte is van begin juli ergens in de Belgische Ardennen.
Volgens andere geleerden is Karel nooit in Bladel geweest, want de reisafstand was veel te groot voor het vervoer wat men in die tijd gebruikte. Sommige onderzoekers vereenzelvigen Pladella Villa uit Bladel met Bladoldi Villa in het land rond Beauvais, zoals die wordt vermeld in een brief van Karel de Kale uit 861.
Sommige geleerden gaan er dus van uit dat de wieg van Nederland stond in de huidige gemeente Bladel.
Foto’s: overzichtskaartje uit de bijlage over de vier oorkondes. Foto beeld Gubbels?
Uitvoering: bord met tekst en foto’s.
