Oudste bewoning
De oudste bewoningssporen in Netersel werden ontdekt bij een kleine opgraving in de jaren 1920 door Holwerda, destijds directeur van het Rijksmuseum van Oudheden. Tijdens dit onderzoek vond men de fundamenten van een “stenen huys” uit het begin van de 13e eeuw. Dit huis stond ten zuiden van de oude kerk, tussen de oude pastorie en Hoeve 28. Het gebied rondom dit huis, inclusief de oude kerkplaats, was omgeven door een brede gracht die in verbinding stond met De Groote Beerze via een waterloopje ten oosten van de kerk. Dit omgrachte terrein vormt de kern van het middeleeuwse Netersel. De fundamenten reikten tot een meter diep.
In september 2018 vond een nieuwe opgraving plaats op het terrein van Hems aan De Hoeve 22. Hierbij werden sporen gevonden van de oude Kapelhoeve, ook wel bekend als de Groote Hoeve, die sinds de 14e eeuw deel uitmaakte van het naastgelegen burchtterrein met het stenen huis en de kapel. De langgevelboerderij die tot voor kort op deze locatie stond, was direct gebouwd op de oudere fundamenten van de Kapelhoeve.
Tijdens de opgravingen trof men tal van oude funderingsmuren, kelders en waterputten aan, waarvan sommige fundamenten eveneens tot een meter diep reikten. Bij een van de funderingsmuren werd zelfs een aanzet van een spaarboog ontdekt, een uniek en waardevol stukje architectuurgeschiedenis.
Tekst Bart Alemans
De oudste sporen van bewoning in Netersel zijn gevonden bij een kleine opgraving door Holwerda, (directeur van het Rijksmuseum van Oudheden) in het begin van de jaren 20 van de 20e eeuw.
Het betrof overblijfselen van de fundamenten van “een steenen huys” uit het begin van de 13e eeuw. Dit huis stond net ten zuiden van de oude kerk, tussen de oude pastorie en Hoeve 28. Dit stenen huis met oude kerkplaats werd omgeven door een brede gracht welke in verbinding stond met De Groote Beerze, door middel van een wegstromend waterloopje, oostwaarts van de oude kerk.
Het hele omgrachte gebied is het kerngebied van het oorspronkelijke Middeleeuwse Netersel.
De fundamenten reikten tot ongeveer een meter diepte.
In september 2018 zijn op het terrein van Hems, aan De Hoeve 22, opgravingen uitgevoerd. Bij deze opgravingen zijn sporen van de oude Kapelhoeve of Groote Hoeve gevonden die al vanaf de 14e eeuw bij het naastgelegen burchtterrein met Steenen Huys en kapel hoorden.
De langgevelboerderij die hier tot voor kort stond was precies gebouwd op de oudere bebouwing welke deel uitmaakte van de Kapelhoeve.
Er waren nog volop oude funderingsmuren, kelders en waterputten aanwezig. De funderingen reikte soms wel tot een meter diep. Bij een van de funderingsmuren werd zelfs een aanzet van een spaarboog gevonden.
Uit te voeren als bord met tekst en foto’s.
Foto’s: stenen huijs, plattegrond en boerderij Hems.
